Σελίδες από το ημερολόγιο του ομίλου: "ΜΟΥΣΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΙΗΣΗ στην ΡΟΜΑΝΤΙΚΗ ΕΠΟΧΗ"
Οι τέχνες άρχισαν να συνομιλούν μεταξύ τους, την ημέρα που αρχίσαμε να μιλάμε για το μπαλέτο. Από την παράσταση της Giselle, την τόσο χιλιοπαιγμένη και αγαπητή και την χώρα μας, εστιάσαμε για λίγο στον Θεόφιλο Γκωτιέ, έναν από τους δυο λιμπρετίστες του έργου.
Πέρα από δραματουργός, κριτικός θεάτρου και τέχνης, μυθιστοριογράφος και δημοσιογράφος, ο Γκωτιέ ήταν ένας ποιητής, υπέρμαχος της Ρομαντικής ποίησης. Αφού παρακολουθήσαμε το μπαλέτο Ζιζέλ, διαβάσαμε ένα από τα ποιήματά του, στην πρωτότυπη,γαλλική γλώσσα, αλλά και σε ελληνική μετάφραση:
ΣΟΝΕΤΟ
Έχετε ένα μοναχικό με γοητεία βλέμμα
Όπως το φεγγάρι σε φόντο της λίμνης
αντικατροπτίζεται
Το μήλο σας φωτίζει μια πεταλίδα υγρασίας
τη γωνιά των δροσερών ματιών σας
λαχταρώντας
Φαίνεται να έχουν πάρει τα φώτα των διαμαντιών
Είναι το πιο όμορφο νερό από μια εξαίσια πέρλα
και τα μεγάλα σας κινούμενα βλέφαρα
τα ανήσυχα φτερά σας
γεννούν ένα πέπλο που ακτινοβολεί
στη μέση της εφυίας τους
Χιλιάδες μικροί έρωτες
στον φλεγόμενο καθρέπτη τους
που φτάνουν να κοιτάξουν για να βρούν τους πιο
όμορφους
και οι επιθυμίες θα ανάψουν τις δάδες τους
Είναι τόσο διάφανα
που αφήνονται να δουν τη ψυχή σας
όπως ένα ολάνθιστο λουλούδι
σε κήπο ιδανικό
που το αντιλαμβανόμαστε μέσο ενός κρυστάλλου.
A deux beaux yeux
Vous avez un regard singulier et charmant ;
Comme la lune au fond du lac qui la reflète,
Votre prunelle, où brille une humide paillette,
Au coin de vos doux yeux roule languissamment ;
Ils semblent avoir pris ses feux au diamant ;
Ils sont de plus belle eau qu'une perle parfaite,
Et vos grands cils émus, de leur aile inquiète,
Ne voilent qu'à demi leur vif rayonnement.
Mille petits amours, à leur miroir de flamme,
Se viennent regarder et s'y trouvent plus beaux,
Et les désirs y vont rallumer leurs flambeaux.
Ils sont si transparents, qu'ils laissent voir votre âme,
Comme une fleur céleste au calice idéal
Que l'on apercevrait à travers un cristal.
Ο Γκωτιέ άρχισε να γράφει ποίηση της δεκαετία του 1820, και εντάχθηκε σε καλλιτεχνικούς κύκλους του Παρισιού, ενώ τα ταξίδια έγιναν μια αγαπημένη ασχολία, από την οποία αντλούσε έμπνευση για την τέχνη του. Παράλληλα. αυτές οι ίδιες οι ταξιδιωτικές περιγραφές του, θεωρήθηκαν οι καλύτερες του είδους τους, για τον 19ο αιώνα. Στο μεταξύ επιστρέφοντας συνέχιζε να γράφει σε περιοδικά τέχνης, και να προδίδει έτσι και μέσα από το γράψιμο, το ρομαντικό του πνεύμα, επηρεασμένος από τον Ουγκό, τον Μπαλζάκ, και άλλους. Εδώ, βλέπετε μερικούς από τους αγαπημένους του πίνακες:
Diego Velasquez
Jean Auguste Dominique Ingres
Francisco Ribera Gomez
Και από την Ρομαντική Γαλλία του 19ου αιώνα, μεταφερθήκαμε στην Γερμανία, και στον Freidrich Schiller
Το ποίημά του "Ωδή στην χαρά", όπως γνωρίζουν πολύ καλά όλοι οι μουσικοί και φιλόμουσοι της Γηραιάς Ηπείρου (και όχι μόνο), έδωσε ώθηση στον Ludwig van Beethoven, όχι απλώς να το μελοποίησει χαρίζοντάς του μια όμορφα απλή μελωδία, αλλά ενσωματώνοντάς την στο τελευταίο μέρος της 9ης συμφωνίας του, να δημιουργήσει μια καλλιτεχνική καινοτομία, καθώς κανείς άλλος δεν είχε τολμήσει ως τότε, να εισάγει μια ολόκληρη χορωδία, δηλαδή φωνητική μουσική, σε ένα έργο συμφωνικό!
Κόρη εσύ των Ηλυσίων,
ω Χαρά, σπίθα πανέμορφη, Θεϊκή,
ένα πύρινο μεθύσι
στο δικό σου το ναό μας οδηγεί.
Η κακιά ό,τι σκόρπισε συνήθεια
να τα μάγια σου το δένουνε ξανά,
όλοι οι άνθρωποι, ω θεά, αδερφώνονται, όπου
η φτερούγα η απαλή σου τριγυρνά.
Όλα τα έθνη αγκαλιαστείτε! Σε όλον, όλο
στέλνω εγώ τον κόσμο τούτο το φιλί.
Έναν έχουμε πατέρα, αδέρφια, εκεί
απ' των άστρων πιο ψηλά το θόλο.
Όποιος ενός φίλου ο φίλος είναι,
όποιος πέτυχε τέτοια έξοχη ζαριά,
όποιος βρήκε μια καλή γυναίκα, ας σμίξει
τη φωνή του στα χαρούμενα βουητά.
Φτάνει μόνο μια ψυχή στον κόσμο τούτον
να μπορεί κανείς δικιά του να την πει.
Αλλ' αυτός που δεν το πέτυχε ποτέ του,
κλαίοντας έξω από τον κύκλο ας τραβηχτεί.
Τη συμπάθεια να τιμά και να λατρεύει
όποιος ζει σ' αυτή τη γη.
Προς τ' αστέρια αυτή οδηγεί
όπου του Άγνωστου είν' ο θρόνος κι αφεντεύει.
Όλα τα όντα από τα στήθια της μεγάλης
Φύσης τη χαρά ρουφούν,
και οι καλοί μα και κακοί τα ρόδινά της
ίχνη πάντα ακολουθούν.
τα φιλιά και τα σταφύλια αυτή μας δίνει,
ένα φίλο, κι ως το θάνατο πιστό.
Ηδονή και το σκουλήκι ακόμα νιώθει,
στέκει ορθό το Χερουβείμ μπρος στο Θεό.
Έθνη, εσείς χάμω θα πέσετε, εσείς μόνο;
Πες! Τον πλάστη τον μαντεύεις, κόσμε εσύ;
Θα τον βρεις πάνω απ' των άστρων τη σκηνή.
Πάνω απ' τ' άστρα το μεγάλο του έχει θρόνο.
Η φτερούγα η δυνατή στην αιώνια φύση
ονομάζεται χαρά.
Τους τροχούς μες στο τρανό ρολόϊ του κόσμου
η χαρά τους σπρώχνει πάντοτε μπροστά.
Απ' τα ουράνια, στης χαράς το κάλεσμα ήλιοι
ξεπετιούνται, κι απ' τα σπέρματα οι ανθοί
Η χαρά μέσα στο χάος γυρίζει σφαίρες
που αστρονόμου δεν τις γνώρισε γυαλί.
Όπως οι ήλιοι αναγαλλιάζοντας πετάνε
στην ουράνια, την υπέρλαμπρη απλωσιά,
μπρος!, αδέλφια, με χαρούμενη καρδιά,
όμοιοι με ήρωες που γραμμή στη νίκη πάνε.
Απ' τον πέτρινο καθρέφτη της αλήθειας
στον ερευνητή χαμογελά.
Στην τραχιά της αρετής κορφή ανεβάζει
τον που σηκώνει ένα φορτίο και δεν βογκά.
οι σημαίες της κυματίζουνε στης πίστης
το βουνό το φωτερό.
σπάει το φέρετρο και μέσα απ' τις ραγάδες
λάμπει εκείνη στων αγγέλων το χορό.
Λαοί, θάρρος! η αντοχή να μη σας λείψει,
και για ανώτερο έναν κόσμο υπομονή!
Πάνω εκεί, περ' απ' των άστρων τη σκηνή,
ένας θεός στέκει τρανός, και θ' ανταμείψει.
Με τους θεούς πώς να τα βάλεις; Είν' ωραίο
να τους μοιάσεις. τούτο αρκεί.
Ας σιμώσουν οι φτωχοί κι οι πονεμένοι
να χαρούν με τους χαρούμενους κι αυτοί.
Όχι εκδίκηση και μίση. ας ξεχαστούνε.
στον θανάσιμον οχτρό συγγνώμη πια.
ας μην πιέζουνε τα μάτια του τα δάκρυα,
κι άλλο τύψη ας μην του τρώει πια την καρδιά.
Μας χρωστούν; Όλ' ας σκιστούνε τα τεφτέρια!
Συμφιλίωση γενική!
Όπως κρίναμε, αδελφοί,
έτσι κρίνει κι ο Θεός ψηλά απ' τ' αστέρια.
Η χαρά σπιθοβολάει μες στα ποτήρια.
μέσα στο αίμα το χρυσό του σταφυλιού
ηρωισμού ρουφούν ορμή οι απελπισμένοι,
κι οι κανίβαλοι γαλήνεμα του νου.
Το ποτήρι όταν το γύρο του θα κάνει,
απ' τις θέσεις σας αδέρφια μου, όλοι ορθοί!
Ως ψηλά τον ουρανό οι αφροί ας ραντίσουν
προς το πνεύμα του Αγαθού τούτη η σπονδή!
Που γι αυτόν χορός αγγέλων ύμνους ψάλλει
και των άστρων τον δοξάζουν οι χοροί.
Προς το πνεύμα του Αγαθού τούτη η σπονδή
περ' απ' τ' άστρα, μες στου απείρου την αγκάλη.
Αντοχή στα πικρά βάσανα, βοήθεια
όπου ένας αθώος θρηνεί,
σταθερότητα στον όρκο, την αλήθεια
και σ' οχτρούς μα και σε φίλους αντικρύ.
μπρός σε θρόνους ρηγικούς αντρείκια στάση,
κι αν, αδέλφια μου, στοιχίσει ή αίμα ή βιός,
το βραβείο να πάει σ' αυτόν που δούλεψε άξια,
και στις γέννες της ψευτιάς ξολοθρεμός!
Πιο σφιχτά στον άγιο κύκλο αυτόν πιαστείτε,
όρκο δώστε στο σπιθάτο αυτό κρασί
πως θα μείνετε στο τάξιμο πιστοί.
Στον ουράνιο δικαστή μας ορκιστείτε.
Στο παρακάτω βίντεο, ανυποψιάστοι περαστικοί μιας μικρής ευρωπαϊκής πόλης, γίνονται ξαφνικά ακροατές της περίφημης μελωδίας, που αποτελεί και ύμνο της ευρωπαϊκής ένωσης, χάρη σε μια ορχήστρα που εμφανίστηκε στον δρόμο τους. Τέτοιες αναπάντεχες υπαίθριες καλλιτεχνικές εμφανίσεις πια είναι κοινός τόπος, και ονομάζονται "FlashMob".
Από εκεί και πέρα εμπνευστήκαμε και εμείς για να γράψουμε τα δικά μας ποιήματα, κάτι που θα αποτελέσει υλικό επόμενης ανάρτησης. Σας αφήνουμε, με μια γεύση από το μπαλέτο Giselle
