ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ

Ο Διευθυντής και ο Σύλλογος Διδασκόντων του Πρότυπου Γυμνασίου της Ιωνιδείου Σχολής Πειραιά σας προσκαλεί στην ημερίδα «Η γέννηση της νεωτερικότητας: 500 Χρόνια από τη Μεταρρύθμιση», την Τετάρτη 14 Μαρτίου, 5.30μμ στο Αμφιθέατρο της Ιωνιδείου Σχολής Πειραιά.

"Reformation Wall" | Geneva, Switzerland

Ο Διευθυντής                                            Η οργανωτική Επιτροπή

Άνθης Μιχαήλ                                             Σβάρνα Σοφία

                                                                    Κουλουριώτου Νότα

                        Νιάρχος Νικήτας

ΜΙΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΗ ΣΥΝΑΥΛΙΑ 

Τετάρτη 20 Δεκέμβρη 2017

                      Πρόγραμμα

Ο ΚΑΝΟΝΑΣ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ | W.A. MOZART

WE WISH YOU A MERRY CHRISTMAS  | παραδοσιακό Αγγλίας

ΤΑ ΚΑΛΑΝΤΑ ΤΩΝ ΤΥΜΠΑΝΩΝ  | CATHERINE DAVIES (1892-1980)

ΚΑΛΑΝΤΑ ΚΡΗΤΗΣ  | επιλογή στίχων

DOUCHE NUIT- STILLE NACHT | F. X. GRUBER (1787-1863)

CHRISTMAS | sylvain guinet (1978-   )

ΛΕΥΚΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ  | IRVIN BERLIN (1888-1989)

MRS GREENSLEEVES  | ΕΡΡΙΚΟΣ Ο 8^ος   

LET MY PEOPLE GO |  afroamerican spiritual

HALLELUJA | leONARD COHEN (1934-2016)

WHAT A WONDERFUL WORLD | G.D. Weiss, B. thiele

Ave maria | JULIO caccini (1550-1618)

Ave maria | FRANZ Schubert (1797-1828)

ΤΑ ΚΑΛΑΝΤΑ ΤΩΝ ΚΑΜΠΑΝΩΝ | mykola leontovych (1877- 1921)

Παρακολουθήστε την Χριστουγενιάτικη Συναυλία μας εδώ:

https://www.youtube.com/watch?v=1OaC2OL4MXU

W. A. Mozart – «Οι Γάμοι του Φίγκαρο»

Γιάννης Ζώραπας, Α' Γυμνασίου

Ο Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ γεννήθηκε την 8^η πρωινή της 27^ης Ιανουαρίου 1756 στο Ζάλτσμπουργκ και πέθανε στη Βιέννη στις 5 Δεκεμβρίου του 1791.

Παρόλο που έζησε μόνο 35 χρόνια, ήταν ένας από τους σημαντικότερους συνθέτες κλασικής μουσικής και πρόλαβε να συνθέσει περίπου 600 έργα (συμφωνικά, δωματίου, κοντσέρτα, όπερες και χορωδιακά), τα περισσότερα από τα οποία είναι αριστουργήματα.

 Ο Μότσαρτ σε ηλικία τριών χρόνων έπαιζε πιάνο, στα πέντε του συνέθετε και στα έξι έδωσε το πρώτο του κοντσέρτο, ο ορισμός της ιδιοφυΐας.

Το είδος της όπερας που χάρισε την αθανασία στον Μότσαρτ είναι η κωμική όπερα (opera buffa). Η κωμική όπερα εμφανίζεται πρώτα στη Γαλλία και την Αγγλία και είναι αρχικά μια παρωδία της μεγάλης, σοβαρής όπερας (opera seria).

Στα τέλη του 17^ου αιώνα υπήρχε στο Παρίσι ένα λαϊκό θέατρο, το Theatre De La Foire, όπου παρωδούσαν το δράμα και την όπερα, χρησιμοποιώντας λαϊκές μελωδίες. Το 1712 το θέατρο αυτό πήρε τον τολμηρό τίτλο «Κωμική Όπερα» («Opera Comique») και ανέβαζε πια πραγματικές όπερες. Διευθυντές ήταν οι πνευματώδεις ποιητές Λεσάζ και Φαβάρ.

Λίγο αργότερα στο Λονδίνο ο ποιητής Guy και ο μουσικός J. Ch. Pepusch ιδρύουν το 1728 την Όπερα Των Ζητιάνων (The Beggar’s Opera). Στο θέατρο αυτό παρωδούσαν με λαϊκές μελωδίες τη σοβαρή ιταλική όπερα.

Στη Νάπολη τώρα, την έδρα της σχολής της σοβαρής όπερας, καρποφόρες προσπάθειες καταλήγουν στη δημιουργία της Opera Buffa (από το «buffo» = «κωμικό»), όπως λέγεται η ιταλική κωμική όπερα. Μεταξύ του 1730 και 1740 είχαν αρχίσει να παρεμβάλουν ανάμεσα στις διάφορες πράξεις της σοβαρής όπερας, ως ιντερμέτζα, αρχικά σε ναπολιτάνικη διάλεκτο, εύθυμες σκηνές, ανεξάρτητες σε περιεχόμενο και μουσική, από το κύριο έργο.

Η ιταλική Opera Buffa ήταν μια χοντροκομμένη φάρσα, με λογής λογής επεισόδια. Η γοητεία της βρίσκεται στο κέφι, στο ανάλαφρο και παιχνιδιάρικο ύφος, όπως και στη γρήγορη δράση, που μουσικά την υποβοηθά η ευλύγιστη ιταλική γλώσσα. Η κωμική όπερα δε φέρνει μόνο ένα νέο πνεύμα, αυτό της επιστροφής στη φύση, αλλά και ορισμένες μορφολογικές καινοτομίες, όπως λ.χ. το φινάλε κάθε πράξης, όπου η άρια της σοβαρής όπερας παραχωρεί τη θέση της σε ομαδικά φωνητικά σύνολα.

Ένα από τα γνωστότερα λυρικά έργα του Μότσαρτ αλλά και του παγκόσμιου ρεπερτορίου εν γένει, «Οι Γάμοι Του Φίγκαρο», δε χρειάζονται ιδιαίτερες συστάσεις. Πρόκειται για τη δεύτερη όπερα που συνέθεσε ο Μότσαρτ αφότου εγκαταστάθηκε στη Βιέννη, το 1781.

Ο Μότσαρτ επιθυμούσε να συνθέσει μια ιταλική κωμική όπερα, αναζητώντας ωστόσο μια υπόθεση με ενδιαφέρουσα πλοκή. Το 1775 ανέβηκε στο Παρίσι το έργο του Μπομαρσέ «Ο Κουρέας Της Σεβίλλης», το οποίο ανταποκρινόταν στις αναζητήσεις του Μότσαρτ και το 1784 η συνέχειά του υπό τον τίτλο «Μια Τρελή Ημέρα» ή «Οι Γάμοι Του Φίγκαρο». Το δεύτερο αυτό έργο παρουσιάστηκε με αρκετή καθυστέρηση από τη συγγραφή του, εξαιτίας της λογοκρισίας του Λουδοβίκου του ΙΣΤ΄. Ήταν ένα έργο που ασκούσε έμμεση αλλά καυστική κριτική στο αριστοκρατικό καθεστώς, στο πλαίσιο μια εύθυμης και σύγχρονης, για την εποχή του, κωμωδίας.

Παρότι το γαλλικό κοινό υποδέχτηκε το έργο με ενθουσιασμό, οι κοινωνικές αιχμές που περιείχε αποτέλεσαν την αιτία απαγόρευσής του και από τον αυτοκράτορα της Αυστρίας, Ιωσήφ Β΄. Εκστασιασμένος τότε ο Μότσαρτ, ζήτησε από τον Ντα Πόντε να στηρίξει σε αυτό το λιμπρέτο του. Ο συνθέτης έγραψε τη μουσική μέσα σε έξι εβδομάδες, αντλώντας έμπνευση από το γεροδεμένο και με αστραφτερούς διαλόγους λιμπρέτο του Ντα Πόντε

Η ιστορία επικεντρώνεται στον υπηρέτη Φίγκαρο και το πώς καταφέρνει να νυμφευθεί τη Σουζάννα, ματαιώνοντας τις προσπάθειες του εργοδότη τους, ο οποίος πολιορκεί κι αυτός την αγαπημένη του Φίγκαρο. Ο Φίγκαρο, η Σουζάννα, ο ακόλουθος Χερουβείμ, ο κόμης και η κόμισσα έγιναν αθάνατα πρόσωπα. Ακόμα και στα σύνολα κάθε πρόσωπο διατηρεί τον ιδιαίτερο χαρακτήρα του και αποκτά με τη συνοδεία της ορχήστρας περισσότερη πλαστικότητα και ζωντάνια.

Με τη βοήθεια του θέματος και της γραφής του λιμπρέτου, ο συνθέτης δημιούργησε μια όπερα όπου οι άριες, τα ντουέτα και τα χορωδιακά πλέκονται μέσα σε ορχηστρικό πλούτο και μια αρμονία καινούργια και γοητευτική.

Η πρεμιέρα του έργου δόθηκε την πρώτη Μαΐου του 1786, στο «Burgtheater» της Βιέννης, κερδίζοντας το κοινό από την πρώτη κιόλας στιγμή.

Δείτε όλο το έργο:  https://www.youtube.com/watch?v=fef03047ZX8

Παραπομπές: 1) Καρλ Νεφ, «Η Ιστορία Της Μουσικής»

                       2) Βικιπαίδεια

                       3) www.youtube.com

ΕΥΡΩΠΗ: ΕΘΝΙΚΕΣ ΜΟΥΣΙΚΕΣ ΣΧΟΛΕΣ

Jean Sibelius (Φινλανδια)

Μαριλένα Κοτζιά, Γ1

Οι Σκανδιναβικές Χώρες έχουν παράδοση στην σταθερά υψηλή παραγωγή κλασικών συνθετών. Ιδιαίτερα σημαντική είναι η περίοδος μεταξύ 19ου και 20ού αιώνα, όπου η μουσική   προχώρησε στον όψιμο ρομαντισμό, με τα νέα ρεύματα του 1900 με πιο σημαντικό τον ιμπρεσιονισμό και τα στοιχεία από την λαϊκή παράδοση. Η μουσική των Σκανδιναβών συνθετών παρουσιάζει μια κοινή αύρα που είναι εύκολα αναγνωρίσιμη από τον ακροατή. Ένας από τους πιο γνωστούς και σημαντικούς συνθέτες εκέινης της εποχής είναι ο  Φινλανδός Γιαν Σιμπέλιους.  Ο Γιαν Σιμπέλιους (JeanSibelius) γεννήθηκε  8 Δεκεμβρίου 1865 στην Φινλανδία. Από πολύ μικρή ηλικία άρχισε να παίζει βιολί και στα εννέα του χρόνια συνέθεσε το πρώτο του κομμάτι. Μεγαλώνοντας ξεκίνησε  να σπουδάζει νομικά, αλλά γρήγορα τα παράτησε και άρχισε μουσικές σπουδές στο Ελσίνκι και μετά στο Βερολίνο και τη Βιέννη. Τα έργα του αρχικά ήταν εμπνευσμένα από τη γερμανική μουσική, γρήγορα όμως στράφηκε προς τους μύθους της πατρίδας του και έγινε το σύμβολο του φινλανδικού εθνικισμού. Ήταν  ανανεωτής της συμφωνικής μουσικής παράδοσης και εξέφραζε  τη γενιά των Ευρωπαίων, εκείνων που εξέφρασαν την ανάγκη για πρωτοπορία, παράλληλα με την επαναδιατύπωση του λαϊκού ιδιώματος και της εθνικής παράδοσης.  Πέθανε το 1957 από εγκεφαλικό.

 

Τα έργα του
Ο Ζαν Σιμπέλιους, συνέθεσε πολλά μουσικά έργα όπως κονσέρτα, σονάτες και 7 συμφωνίες. Επηρεάστηκε σε μεγάλο βαθμό από τον Βάγκνερ. Για αυτό τον λόγο ο Σιμπέλιους προχώρησε  στην απέκδυση της formasonata αφαίρεσε τα πολύπλοκα της μορφολογικά στοιχεία και εστίασε  την προσοχή του στη δυνατότητα διαπλοκής των θεματικών δομών, ώστε οι μοτιβικές μορφές να ενώνονται και να μεταβαίνουν  σε μια μεγάλη εξαγγελία . Σημαντικό χαρακτηριστικό της τεχνικής του είναι η έντονη τροπικότητα στις θεματικές του δομές, με χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτό της 6^ης συμφωνίας , όπου με την  χρήση  των  μουσικών  «τρόπων»,  ο συνθέτης  κατάφερε, να υποβάλλει την αισθητικότητα του ακροατή και να μεταβάλλει  το  ψυχικό  πεδίο  του  με τέτοιο τρόπο, ώστε να καθίσταται δυνατή, η αναδρομή στο αρχαίο φινλανδικό φυσικό τοπίο. Το συνθετικό του έργο διακρίθηκε σε τέτοιο βαθμό, ώστε η φινλανδική γερουσία να του απονείμει  το  1897  μία μικρού   ύψους   ισόβια σύνταξη,   ως   ένδειξη αναγνωρίσεως της προσωπικότητάς του και της εν γένει προσφοράς του στον φινλανδικό  πολιτισμό.

Finlandia:

   Φέρει τον αριθμό 26 στην εργογραφία του σπουδαίου φινλανδού συνθέτη και διαρκεί οκτώ λεπτά. Το 1899 ο Σιμπέλιους συνέθεσε το συμφωνικό ποίημα Φινλάντια  συμμετέχοντας στις εορταστικές εκδηλώσεις του φιλανδικού Τύπου. Οι εορτασμοί αυτοί ήταν κατά βάση μια συγκεκαλυμμένη μορφή διαμαρτυρίας για τη λογοκρισία που ασκούσε η τσαρική Ρωσία, η οποία κατείχε τότε τη Φιλανδία.Το έργο πρωτοπαρουσιάστηκε στις 2 Ιουλίου 1900 με τον τίτλο Χαρούμενα συναισθήματα για τον ερχομό της Άνοιξης, παρότι πρόθεση του Σιμπέλιους ήταν να αποδώσει με νότες τον πόθο των συμπατριωτών του για ανεξαρτησία. Την ορχήστρα της Φιλαρμονικής Εταιρείας του Ελσίνκι διηύθυνε ο Ρόμπερτ Καγιάνους. Το έργο του Σιμπέλιους απαγορεύτηκε, όχι μόνο στη Φιλανδία, αλλά και στη Γαλλία και τη Γερμανία ή σε άλλες περιπτώσεις παρουσιάσθηκε με διαφορετική ονομασία, επειδή θεωρήθηκε επαναστατικό και δημιουργούσε προβλήματα στις σχέσεις των δύο χωρών με τη Ρωσία. Το έργο αυτό ξεχωρίζει για το μεγαλοπρεπή  λυρισμό του, το βαρύ σκοτεινό θέμα του και τους αντιχρονισμούς του,  ιδίως  στα  χάλκινα  και  τα  κρουστά,  ενώ  είναι  έντονες  οι επιρροές του  Τσαϊκόφσκι,  ιδίως  σε  μελωδικά  περάσματα  των εγχόρδων.

FINLANDIA \ 2 διαφορετικες εκτελεσεις του εργου
https://www.youtube.com/watch?v=F5zg_af9b8c

https://www.youtube.com/watch?v=wqRHRfcnOwQ

Kullervo, Op. 7:

Ήταν το  πρώτο του μεγάλο ορχηστρικό  έργο, το  συμφωνικό  ποίημα  «Κουλέρβο»  (1892),  που  βασίζεται στην  «Καλεβάλα»  και  αποτέλεσε  την  διαμαρτυρία  του  συνθέτη κατά της ρωσικής κυριαρχίας. Αν και προκάλεσε αίσθηση, δεν κατάφερε τελικά να παραμείνει στο προσκήνιο για τα επόμενα 65 χρόνια,  έως  ότου  επανεκτελεστεί  λίγους μήνες  μετά  το θάνατό  του.

https://www.youtube.com/watch?v=6zpXPq-lHSM

Violin concerto in d minor
Αποτελεί το μοναδικό κονσέρτο, το οποίο συνέθεσε ο Γιαν Σιμπέλιους το 1904. Είναι για σόλο βιολί και ορχήστρα. Η πρώτη εκτέλεση του συγκεκριμένου κονσέρτου ήταν μια αποτυχία, λόγω του λιγοστού χρόνου που υπήρχε για προετοιμασία. Γι’ αυτό αναθεωρήθηκε ένα χρόνο αργότερα. Και κατά τη δεύτερη εκτέλεσή του υπήρχαν δυσκολίες, καθώς ο ίδιος ο συνθέτης απουσίαζε και σολίστ ήταν ένας δωδεκάχρονος βιολονίστας που δεν είχε αποκτήσει ακόμα την ικανότητα να ερμηνεύσει το συγκεκριμένο κομμάτι. Λίγα χρόνια αργότερα το κονσέρτο παρουσιάστηκε ξανά και αυτή τη φορά ήταν όλα άψογα. Μουσικά το έργο αναδεικνύει την δεξιοτεχνία του σολίστα και πίσω του όλη η ορχήστρα έχει ισομοιρασμένους μουσικούς ρόλους. 

Το κονσέρτο έχει παιχτεί, παίζεται και θα παίζεται από πολύ σπουδαίους μουσικούς. Αρχικά ξεχωρίζει η ερμηνεία του David Oistrakh. Ήταν βιολονίστας σοβιετικής καταγωγής με πολλές συνεργασίες με ορχήστρες και συνθέτες. Προσωπικά τον ξεχωρίζω για την δυναμικότητα και τη δεξιοτεχνία του στο βιολί. 

https://www.youtube.com/watch?v=vNyaAdNtXBY

Μια άλλη εξαιρετική εκτέλεση είναι αυτή της Hillary Hahn. Είναι βιολίστρια αμερικανικής καταγωγής με παγκόσμια καριέρα. Παίζει βιολί από τα τρία της και έχει συνεργαστεί με γνωστά ονόματα της μουσικής. Έχει εστιαστεί κυρίως στις συνθέσεις του J.S. Bach

https://www.youtube.com/watch?v=GX-240cNDIk

Δε θα μπορούσα να παραλείψω την εκτέλεση του Έλληνα Λεωνίδα Καβάκου. Ασχολείται με τη μουσική από πολύ νεαρή ηλικία, έχει συμπράξει και έχει διευθύνει πολλές ορχήστρες σε Ελλάδα και εξωτερικό και έχει πάρει πολλά βραβεία.

https://www.youtube.com/watch?v=MWHwvvrBTEw