ΕΥΡΩΠΗ: ΕΘΝΙΚΕΣ ΜΟΥΣΙΚΕΣ ΣΧΟΛΕΣ
Jean Sibelius (Φινλανδια)
Μαριλένα Κοτζιά, Γ1
Οι Σκανδιναβικές Χώρες έχουν παράδοση στην σταθερά υψηλή παραγωγή κλασικών συνθετών. Ιδιαίτερα σημαντική είναι η περίοδος μεταξύ 19ου και 20ού αιώνα, όπου η μουσική προχώρησε στον όψιμο ρομαντισμό, με τα νέα ρεύματα του 1900 με πιο σημαντικό τον ιμπρεσιονισμό και τα στοιχεία από την λαϊκή παράδοση. Η μουσική των Σκανδιναβών συνθετών παρουσιάζει μια κοινή αύρα που είναι εύκολα αναγνωρίσιμη από τον ακροατή. Ένας από τους πιο γνωστούς και σημαντικούς συνθέτες εκέινης της εποχής είναι ο Φινλανδός Γιαν Σιμπέλιους. Ο Γιαν Σιμπέλιους (JeanSibelius) γεννήθηκε 8 Δεκεμβρίου 1865 στην Φινλανδία. Από πολύ μικρή ηλικία άρχισε να παίζει βιολί και στα εννέα του χρόνια συνέθεσε το πρώτο του κομμάτι. Μεγαλώνοντας ξεκίνησε να σπουδάζει νομικά, αλλά γρήγορα τα παράτησε και άρχισε μουσικές σπουδές στο Ελσίνκι και μετά στο Βερολίνο και τη Βιέννη. Τα έργα του αρχικά ήταν εμπνευσμένα από τη γερμανική μουσική, γρήγορα όμως στράφηκε προς τους μύθους της πατρίδας του και έγινε το σύμβολο του φινλανδικού εθνικισμού. Ήταν ανανεωτής της συμφωνικής μουσικής παράδοσης και εξέφραζε τη γενιά των Ευρωπαίων, εκείνων που εξέφρασαν την ανάγκη για πρωτοπορία, παράλληλα με την επαναδιατύπωση του λαϊκού ιδιώματος και της εθνικής παράδοσης. Πέθανε το 1957 από εγκεφαλικό.
Ο Ζαν Σιμπέλιους, συνέθεσε πολλά μουσικά έργα όπως κονσέρτα, σονάτες και 7 συμφωνίες. Επηρεάστηκε σε μεγάλο βαθμό από τον Βάγκνερ. Για αυτό τον λόγο ο Σιμπέλιους προχώρησε στην απέκδυση της formasonata αφαίρεσε τα πολύπλοκα της μορφολογικά στοιχεία και εστίασε την προσοχή του στη δυνατότητα διαπλοκής των θεματικών δομών, ώστε οι μοτιβικές μορφές να ενώνονται και να μεταβαίνουν σε μια μεγάλη εξαγγελία . Σημαντικό χαρακτηριστικό της τεχνικής του είναι η έντονη τροπικότητα στις θεματικές του δομές, με χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτό της 6ης συμφωνίας , όπου με την χρήση των μουσικών «τρόπων», ο συνθέτης κατάφερε, να υποβάλλει την αισθητικότητα του ακροατή και να μεταβάλλει το ψυχικό πεδίο του με τέτοιο τρόπο, ώστε να καθίσταται δυνατή, η αναδρομή στο αρχαίο φινλανδικό φυσικό τοπίο. Το συνθετικό του έργο διακρίθηκε σε τέτοιο βαθμό, ώστε η φινλανδική γερουσία να του απονείμει το 1897 μία μικρού ύψους ισόβια σύνταξη, ως ένδειξη αναγνωρίσεως της προσωπικότητάς του και της εν γένει προσφοράς του στον φινλανδικό πολιτισμό.
Finlandia:
Φέρει τον αριθμό 26 στην εργογραφία του σπουδαίου φινλανδού συνθέτη και διαρκεί οκτώ λεπτά. Το 1899 ο Σιμπέλιους συνέθεσε το συμφωνικό ποίημα Φινλάντια συμμετέχοντας στις εορταστικές εκδηλώσεις του φιλανδικού Τύπου. Οι εορτασμοί αυτοί ήταν κατά βάση μια συγκεκαλυμμένη μορφή διαμαρτυρίας για τη λογοκρισία που ασκούσε η τσαρική Ρωσία, η οποία κατείχε τότε τη Φιλανδία.Το έργο πρωτοπαρουσιάστηκε στις 2 Ιουλίου 1900 με τον τίτλο Χαρούμενα συναισθήματα για τον ερχομό της Άνοιξης, παρότι πρόθεση του Σιμπέλιους ήταν να αποδώσει με νότες τον πόθο των συμπατριωτών του για ανεξαρτησία. Την ορχήστρα της Φιλαρμονικής Εταιρείας του Ελσίνκι διηύθυνε ο Ρόμπερτ Καγιάνους. Το έργο του Σιμπέλιους απαγορεύτηκε, όχι μόνο στη Φιλανδία, αλλά και στη Γαλλία και τη Γερμανία ή σε άλλες περιπτώσεις παρουσιάσθηκε με διαφορετική ονομασία, επειδή θεωρήθηκε επαναστατικό και δημιουργούσε προβλήματα στις σχέσεις των δύο χωρών με τη Ρωσία. Το έργο αυτό ξεχωρίζει για το μεγαλοπρεπή λυρισμό του, το βαρύ σκοτεινό θέμα του και τους αντιχρονισμούς του, ιδίως στα χάλκινα και τα κρουστά, ενώ είναι έντονες οι επιρροές του Τσαϊκόφσκι, ιδίως σε μελωδικά περάσματα των εγχόρδων.
FINLANDIA \ 2 διαφορετικες εκτελεσεις του εργου
https://www.youtube.com/watch?v=F5zg_af9b8c
https://www.youtube.com/watch?v=wqRHRfcnOwQ
Ήταν το πρώτο του μεγάλο ορχηστρικό έργο, το συμφωνικό ποίημα «Κουλέρβο» (1892), που βασίζεται στην «Καλεβάλα» και αποτέλεσε την διαμαρτυρία του συνθέτη κατά της ρωσικής κυριαρχίας. Αν και προκάλεσε αίσθηση, δεν κατάφερε τελικά να παραμείνει στο προσκήνιο για τα επόμενα 65 χρόνια, έως ότου επανεκτελεστεί λίγους μήνες μετά το θάνατό του.
https://www.youtube.com/watch?v=6zpXPq-lHSM
Violin concerto in d minor
Αποτελεί το μοναδικό κονσέρτο, το οποίο συνέθεσε ο Γιαν Σιμπέλιους το 1904. Είναι για σόλο βιολί και ορχήστρα. Η πρώτη εκτέλεση του συγκεκριμένου κονσέρτου ήταν μια αποτυχία, λόγω του λιγοστού χρόνου που υπήρχε για προετοιμασία. Γι’ αυτό αναθεωρήθηκε ένα χρόνο αργότερα. Και κατά τη δεύτερη εκτέλεσή του υπήρχαν δυσκολίες, καθώς ο ίδιος ο συνθέτης απουσίαζε και σολίστ ήταν ένας δωδεκάχρονος βιολονίστας που δεν είχε αποκτήσει ακόμα την ικανότητα να ερμηνεύσει το συγκεκριμένο κομμάτι. Λίγα χρόνια αργότερα το κονσέρτο παρουσιάστηκε ξανά και αυτή τη φορά ήταν όλα άψογα. Μουσικά το έργο αναδεικνύει την δεξιοτεχνία του σολίστα και πίσω του όλη η ορχήστρα έχει ισομοιρασμένους μουσικούς ρόλους.
Το κονσέρτο έχει παιχτεί, παίζεται και θα παίζεται από πολύ σπουδαίους μουσικούς. Αρχικά ξεχωρίζει η ερμηνεία του David Oistrakh. Ήταν βιολονίστας σοβιετικής καταγωγής με πολλές συνεργασίες με ορχήστρες και συνθέτες. Προσωπικά τον ξεχωρίζω για την δυναμικότητα και τη δεξιοτεχνία του στο βιολί.
https://www.youtube.com/watch?v=vNyaAdNtXBY
Μια άλλη εξαιρετική εκτέλεση είναι αυτή της Hillary Hahn. Είναι βιολίστρια αμερικανικής καταγωγής με παγκόσμια καριέρα. Παίζει βιολί από τα τρία της και έχει συνεργαστεί με γνωστά ονόματα της μουσικής. Έχει εστιαστεί κυρίως στις συνθέσεις του J.S. Bach
https://www.youtube.com/watch?v=GX-240cNDIk
Δε θα μπορούσα να παραλείψω την εκτέλεση του Έλληνα Λεωνίδα Καβάκου. Ασχολείται με τη μουσική από πολύ νεαρή ηλικία, έχει συμπράξει και έχει διευθύνει πολλές ορχήστρες σε Ελλάδα και εξωτερικό και έχει πάρει πολλά βραβεία.
https://www.youtube.com/watch?v=MWHwvvrBTEw
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου